آزمایشهای OAE و ABR چه تفاوتی با هم دارند؟
هر دو آزمایشهای OAE و ABR بهعنوان روشهای سنجش شنوایی استفاده میشوند؛ ولی هدف استفاده از آنها متفاوت است. هر دو آزمایش OAE و ABR بهصورت غیرتهاجمی و عینی (بدون نیاز به همکاری فعال فرد حین آزمایش) انجام میشوند. زمان انجام آزمایش OAE کوتاه است و برای غربالگری شنوایی نوزادان در مرحله اول از آن استفاده میشود. زمان انجام آزمایش ABR طولانیتر است و بهعنوان یک آزمایش تشخیصی بعد از غربالگری شنوایی اولیه انجام میشود.
در آزمایش OAE یا Otoacoustic emission ، یک سنسور کوچک درون گوش قرار داده میشود و امواج صوتی با فرکانسهای مختلف به گوش اعمال میشود. درصورتیکه سلولهای شنوایی در گوش درستکار کنند، صداهایی به نام اِمیشنهای اتواکوستیکی (اکو یا تشعشعات گوشی) تولید خواهند شد و از طریق سنسور داخل گوش ثبت میشوند. آزمایش OAE به مشکلات گوش خارجی ( مانند وجود جرم گوش یا مایع جنینی در روزهای اول تولد نوزاد در کانال گوش) و مشکلات گوش میانی (مانند عفونت گوش میانی، بیماریهای گوش میانی) حساس است.
در مقابل، آزمایش ABR یا Auditory brainstem response برای بررسی سلامتی بخشهای داخلی گوش و سازوکارهای مغزی مرتبط با شنوایی استفاده میشود. در این آزمایش، صداهایی به گوش اعمال میشود و سپس سیگنالهای الکتریکی که توسط سلولهای شنوایی و دیگر بخشهای گوش تولید شدهاند، بهوسیله الکترودهایی که روی پوست قرار داده شدهاند، ثبت میشوند. این آزمایش بهعنوان یکی از روشهای مطمئنتر و دقیقتر در سنجش شنوایی مورداستفاده قرار میگیرد و میتواند برای تشخیص مشکلات شنوایی در همة گروههای سنی، از جمله نوزادان و بزرگسالان، مفید باشد. برای انجام آزمایش ABR ، فرد باید در حالت آرام و بیحرکت باشد یا به خواب برود. الکترودهایی که بر روی سر و گوشهای بیمار قرار میگیرند، با استفاده از ژل مربوطه به پوست متصل میشوند. سپس، امواج صوتی با شدتهای مختلف به گوش فرد ارائه میشود و واکنشهای الکتریکی دریافت شده از فرد، توسط یک کامپیوتر و نرمافزار مربوطه نمایش داده میشود. متخصص شنوایی این امواج را از نظر شکل و ویژگیهای زمانی، تجزیهوتحلیل میکند و وضعیت شنوایی را مشخص میکند.
بهطورکلی میتوان گفت آزمایش OAE یک پدیده پیش عصبی است؛ یعنی پاسخها قبل از پردازشهای عصب شنوایی رخ میدهند. آزمایش OAE فعالیت مکانیکی در حلزون را نشان میدهد و پاسخها توسط سلولهای مویی خارجی در حلزون تولید میشوند. وجود پاسخ در آزمایش OAE نشاندهنده حساسیت شنوایی طبیعی یا نزدیک به طبیعی است. گرچه کمشنواییهای خفیف یا ملایم با آزمایش OAE بهدرستی شناسایی نمیشوند. ممکن است با وجود 30 تا 40 دسیبل افت شنوایی همچنان در آزمایش OAE پاسخ مشاهده شود. باوجوداینکه فعالیت مکانیکی سلولهای مویی خارجی برای عملکرد طبیعی حلزون مهم است، ولی برای اینکه شنیدن رخ دهد بهتنهایی کافی نیست. برای فعالسازی پردازشهای حسی که اطلاعات ورودی را به عصب شنوایی و سیستم شنوایی مرکزی انتقال دهد نیاز به عملکرد سلولهای مویی داخلی است. آزمایش ABR عملکرد سلولهای مویی داخلی، عصب شنوایی و سیستم شنوایی مرکزی در ساقه مغز را نشان میدهد. وجود پاسخ به تحریکات صوتی ضعیف در آزمایش ABR نشاندهنده حساسیت شنوایی خوب است. گرچه آزمایش ABR در واقع تست همزمانی عصبی است و بستگی به توانایی سلولهای عصبی (نورونها) در حفظ زمانبندی دقیق و پاسخ همزمان به تحریک صوتی خارجی دارد. اختلالاتی که نقص همزمانی عصبی ایجاد میکنند (مانند نوروپاتی شنوایی) باعث عدم پاسخ در آزمایش ABR میشوند.
رویهمرفته میتوان گفت هر دو آزمایشهای OAE و ABR برای کسب اطلاعات درباره عملکرد سیستم شنوایی محیطی (در OAE) و مرکزی (درABR) در شرایط مناسب مورداستفاده قرار میگیرند. هر دو این آزمایشها در شناسایی زودهنگام کمشنوایی در کودکان و همچنین تشخیص اختلالات شنوایی بهویژه نوروپاتی شنوایی بسیار مفید هستند و آغاز مداخله بالینی برای کمشنوایی تشخیصدادهشده را تسهیل میکنند.