آزمایش ABR چیست؟
آزمایش ABR یا پاسخ شنیداری ساقه مغز مخفف Auditory Brainstem Response است و یکی از روش‌های تشخیصی دقیق و غیرتهاجمی برای بررسی عملکرد شنوایی است. آزمایش ABR با استفاده از الکترودهای کوچک در ناحیه گوش و سر و به منظور شناسایی مشکلات شنوایی در افراد با تمام سنین و همچنین در افراد با ناتوانی‌های شنوایی انجام می‌شود.
آزمایش ABR چگونه انجام می شود؟
در طول آزمایش ABR، الکترودها به بخش‌های مختلفی از گوش و پیشانی فرد نصب می‌شوند و سپس به محض شنیدن یک صدای ارسال شده توسط سیستم شنوایی، سیگنال‌های الکتریکی از ساقه مغز به دستگاه می‌رسند. سپس این سیگنال‌ها توسط دستگاه تحلیل شده و نتایج به شکل امواجی برای هر گوش بطور جداگانه بر روی نمایشگر نمایش داده می‌شوند. به دلیل ضعیف بودن دامنه این نوع از پاسخ های شنوایی و اینکه به راحتی با عوامل مخدوش کننده محیطی (از جمله سر و صدای محیط، نویز حاصل از حرکت سر و بدن یا گریه نوزاد) پاسخ ها قابل ثبت نخواهند بود، برای انجام آزمایش ABR در نوزادان و کودکان به خواب عمیق نیاز است. برای بزرگسالان به شرط داشتن آرامش و رعایت توصیه های لازم در حالت بیداری نیز آزمایش ABR قابل انجام است. مدت زمان انجام آزمایش ABR ممکن است متفاوت باشد و به عواملی مانند سن فرد، وضعیت محیط و فرد حین انجام آزمایش، وضعیت سلامتی سیستم شنوایی و دقت آزمایش (غربالگری یا تشخیصی) مربوط باشد. با این حال، معمولاً این تست حدود 30 تا 60 دقیقه به طول می‌انجامد.
آزمایش ABR چه مزایا و معایبی دارد؟
از جمله مزایای آزمایش ABR می‌توان به دقت بالای آن در تشخیص مشکلات شنوایی و همچنین عدم نیاز به همکاری فرد در انجام آن اشاره کرد. به همین دلیل جزء آزمایشات محبوب برای بررسی وضعیت شنوایی در نوزدان، کودکان و بزرگسالان سخت آزمون یا دارای ناتوانی و معلولیت که نمی توانند در آزمایشات شنوایی مرسوم نتایج معتبری فراهم کنند، بزرگسالان متمارض که وانمود به کم شنوایی می کنند و افرادی که برای اهداف پزشکی قانونی معرفی می شوند، می باشد. با این حال،آزمایش ABR تنها به دلیل بررسی عملکرد شنوایی در سطح ساقه مغز، نمی‌تواند اطلاعاتی در مورد مشکلات شنوایی در سایر بخش‌های سیستم شنوایی فرد ارائه دهد.
پاسخ های ثبت شده در آزمایش ABR در کدام قسمت سیستم شنوایی تولید می شوند؟
پاسخ به صداهایی که در آزمایش ABR به گوش می‌رسند، از طریق تحریک چندین قسمت از سیستم شنوایی تولید می‌شوند. در واقع، فرآیند شنوایی یک فرآیند پیچیده است که شامل چندین مرحله مختلف است.صداهایی که به گوش می‌رسند، در ابتدا اصوات توسط یک پروب که حین انجام آزمایش ABR در مجرای گوش فرد قرار داده می شود، بوسیله پرده صماخ به گوش میانی وارد می شوند. در گوش میانی، امواج صوتی به کمک سه استخوان کوچک در گوش داخلی تقویت شده و به گوش داخلی منتقل می شوند. سپس، امواج صوتی باعث لرزش و خم شدن موهای شنوایی متعلق به گیرنده های شنوایی در گوش داخلی شده و باعث تولید فعالیت الکتریکی در سلول ها می شود. این پالس‌های الکتریکی به عصب شنوایی منتقل می شود و به وسیلهٔ الیاف عصبی از ساقه مغز و مغز میانی عبور کرده ودر نهایت به مغز منتقل می‌شوند. در این مرحله، پالس‌های الکتریکی به وسیلهٔ گیرنده‌های عصبی در مغز، از جمله ساقه مغز، پردازش می‌شوند و پاسخ‌هایی مانند شنیدن، درک و تفسیر صداها، تولید می‌شوند. بنابراین، در آزمایش ABR پاسخ‌ها از قسمت‌های مختلف سیستم شنوایی تولید می‌شوند، اما اصلی‌ترین قسمت‌هایی که مربوط به تولید پاسخ‌ها هستند، ساقه مغز و مراکز شنوایی در مغزمیانی هستند.
چه عواملی بر روی نتایج آزمایش ABR اثر می گذارند؟
عواملی که ممکن است بر نتایج آزمایش ABR تأثیر بگذارند عبارتند از:
نویز محیطی ممکن است بر نتایج آزمایش ABR تأثیر بگذارد، بنابراین آزمایش ABR باید در یک محیط کاملاً ساکت و بی‌صدا انجام شود.
حرکت سر یا بدن در حین ثبت پاسخ ها می‌تواند تأثیرات قابل توجهی بر نتایج آزمایش ABR داشته باشد، بنابراین باید تلاش شود تا افراد آرام و بی حرکت باشند، از حرکت اضافی سر و چشم بپرهیزند، و گردن انقباض نداشته باشد. ترجیحا بهتر است افراد از قبل با آزمایش آشنا شوند، حین ثبت دراز بکشند و چشم های خود را ببندند. در مورد نوزادان و کودکان کوچک خواب عمیق که بصورت طبیعی یا با مصرف داروی خواب آور ایجاد شده است توصیه می شود.
با افزایش سن، قدرت شنوایی افراد کاهش می‌یابد و ممکن است نتایج آزمایش ABR تحت تأثیر قرار گیرند.
برخی بیماری‌های دیگر، مانند اختلالات گوش و حلق و بینی و بیماری‌های عصبی می‌توانند نتایج آزمایش ABR را تحت تأثیر قرار دهند.
برخی داروها ممکن است تأثیری بر نتایج آزمایش ABR داشته باشند، بنابراین باید از بیماران بپرسید که در حال مصرف چه داروهایی هستند.
تجهیزاتی که برای انجام آزمایش ABR استفاده می‌شوند بسیار حساس هستند و عملکرد آن‌ها باید به دقت کنترل شود.
در کل، برای اطمینان از دقت نتایج آزمایش ABR، باید از مناسب بودن شرایط برای انجام آن اطمینان حاصل شود و تمامی عوامل موثر بر نتایج باید در نظر گرفته شوند.
نتایج آزمایش ABR چگونه تفسیر می شود؟
نتایج آزمایش ABR بر اساس شکل پاسخ ها و زمان پاسخ‌های الکتریکی مغز به امواج صوتی تفسیر می‌شوند. پس از انجام آزمایش، نتایج به صورت گرافیکی روی مانیتوربرای هر گوش بطور جداگانه به نمایش درمی‌آیند و متخصص شنوایی شناس تحلیل می‌کند که آیا همه پاسخ‌ها در بازهٔ طبیعی قرار دارند یا خیر. نتایج آزمایش ممکن است به عنوان طبیعی، غیرطبیعی یا درجات مختلف کم شنوایی تفسیر شوند. این تفسیر بسته به سن، وجود بیماری گوشی، عملکرد عصب شنوایی، شدت آسیب شنوایی و دیگر عوامل متفاوت است.
