یادگیری گفتار و زبان یک دوره بحرانی یا طلایی دارد که در این دوره، در معرض ورودی زبانی قرار گرفتن یا بر عکس آن محروم بودن از آن، تأثیر قابل توجهی بر خروجی زبان و گفتار کودک دارد.
کودکان با شنوایی طبیعی، زبان را از ابتدا از طریق تعامل مستقیم با والدین خود در فعالیتهای روزمره و روتین زندگی یاد میگیرند و وقتی که بزرگتر میشوند، زبان را از تعامل و ارتباط با همسالان و شنیدن مکرر مکالمات اطراف خود یاد میگیرند.
کمشنوایی بر یادگیری و استفاده از زبان و گفتار تأثیر جدی میگذارد؛ زیرا اولین تأثیر پنهان کم شنوایی، محدود کردن توانایی درک گفتار اطرافیان است.
کم شنوایی شنیدن و دسترسی به گفتار و نشانههای زبانی را محدود میکند و باعث ایجاد تأخیر زبان و گفتار میشود. به دنبال این تأخیر زبانی یادگیری آکادمیک و تحصیل و آموزش رسمی نیز متأثر میشود.
امروزه با کمک برنامههای غربالگری شنوایی و تشخیص زودهنگام کم شنوایی، کودکان کم شنوا میتوانند با آموزش و توانبخشی، زبان و گفتار را مانند کودکان همتای با شنوایی طبیعی خود کسب کنند. البته با وجود تشخیص زودهنگام کم شنوایی، هنوز بخشی از کودکان کم شنوا نیاز به خدمات آموزشی ویژه در مدرسه خواهند داشت.
هدف آموزش و توانبخشی کودکان کم شنوا، تسهیل یادگیری گفتار و زبان متناسب با سن کودک میباشد. تیم توانبخشی که با کودک کم شنوا کار میکنند شامل متخصصین در حوزههای مختلف شامل شنوایی شناس، گفتار درمانگر، کار درمان، روانشناس، معلم ویژه ناشنوایان و پزشک میباشد. ولی در این بین نباید از نقش کلیدی والدین در آموزش غافل شد. زیرا آموزش در سنین پایین و مداخلات توانبخشی زودهنگام در محیطهای طبیعی و عمدتاً در خانه اتفاق میافتد.
در کودکان بزرگتر آموزشها در محیطهای رسمیتر ارائه میشود. هدف اولیه مداخله و توانبخشی زودهنگام برای کودک کم شنوا، آموزش والدین یا مراقبین کودک است که چگونه از رفتارهای تعاملی و شبیهسازیشده در ارتباط با کودک کم شنوا استفاده کنند.
گرچه دسترسی به ورودی زبانی به تنهایی تمام مشکلات کودکان کم شنوا را حل نمیکند. رشد مهارتهای شنوایی به تنهایی اتفاق نمیافتد. نیاز است در سالهای اولیه آموزش، نظارت و مداخله تخصصی برای آموزش زبان نیز فراهم شود. به عبارتی، برای رشد مؤثر مهارتهای شنیدن و به دنبال آن زبان بیانی و گفتار کودک، استراتژیهای خاص و اصولی باید در همه روتینهای شنیداری کودک و روند طبیعی زندگی او گنجانده شود. رشد و پیشرفت مهارتهای شنوایی و زبانی باید به طور سیستماتیک با آزمونها و چکلیستهای استاندارد کنترل شود.