وزوز کردن گوش از چیست ؟
وزوز گوش به معنای شنیدن اصوات در گوش یا سر می باشد، بدون آنکه این اصوات از یک منبع خارجی ارایه شوند. وزوز گوش به اشکال مختلف مثل صدای زنگ، هیس، سوت، خش خش، جیرجیرک، صدای باد، موتور یخچال، سماور یا اصوات مشابه شنیده می شود. تخمین زده می شود که حدود 10 تا 15 درصد از افراد جامعه مبتلا به وزوز گوش باشند.
علت های مختلف وزوز گوش
وزوز علل مختلفی دارد. تشخیص علت وزوز گوش آسان نیست و برخی اوقات علیرغم انجام آزمایش های مختلف نمی توان به قطعیت در مورد علت آن به نتیجه مشخص دست یافت. گاهی عوامل پزشکی در ایجاد آن نقش دارد از جمله جرم گوش، بیماری های گوش (اتواسکلروز، منییر و…)، مصرف برخی داروها و بیماری های زمینه ای(بیماری های قلبی، مشکلات متابولیک یا هورمونی و…). بنابراین، لازم است در ابتدا بیمار مورد معاینه پزشکی قرار گرفته و سایر مشکلات پزشکی رد شده باشد. در اکثر موارد وزوز گوش به دلیل آسیب به حلزون گوش یا دستگاه عصبی ایجاد می شود. خدماتی که کلینیک شنوایی سنجی آوانا به این دسته از بیماران با وزوز ناشی از گوش داخلی و سیستم شنوایی ارائه می دهد شامل موارد زیر می باشد:
ارزیابی سایکوآکوستیک وزوز گوش
پروتکل ارزیابی سایکوآکوستیک وزوز گوش شامل سنجش دقیق شنوایی، ارزیابی فرکانس، شدت و پوشش پذیری وزوز گوش و مهار باقی مانده می باشد. در این ارزیابی، با ارائه اصوات مختلف در فرکانس ها و شدت های مختلف نزدیکترین صدا به وزوز فرد شبیه سازی می شود و سپس با ارائه یک نویز ممتد پوشش پذیری وزوز سنجیده می شود. نتیجه این ارزیابی کیفیت و بلندی وزوز فرد را برای درمانگر قابل درک می کند، به پزشک معالج در تشخیص افتراقی علت وزوز کمک می کند و از همه مهمتر اینکه میزان پیش آگهی توانبخشی وزوز را برای درمانگر نمایان می سازد.
بررسی تأثیر وزوز گوش بر ابعاد مختلف زندگی فرد
مبتلایان به وزوز از نظر شدت ذهنی درک وزوز و میزان آزاردهندگی وزوز به دو گروه قابل تقسیم هستند. برخی افراد با صدای وزوز مشکل جدی ندارند و با آن تطبیق پیدا کرده اند ولی دسته ای از بیماران واکنش های روانی متعددی از جمله بی خوابی، افسردگی، مشکلات تمرکز، افزایش میزان استرس و تحریک پذیری عصبی و حتی در مواردی تمایل به خودکشی از خود نشان می دهند. تنها 3-1 درصد مبتلایان وزوز در گروه دوم قرار می گیرند و صدای شنیده شده، آزاردهنده و غیر قابل تحمل است و زندگی عادی فرد را مختل کرده است. برای ارزیابی اثرات وزوز بر کیفیت زندگی فرد، پرسشنامه های مختلفی در سطح دنیا طراحی و استاندارد شده اند که یکی از معتبرترین آنها “پرسشنامه معلولیت ناشی از وزوز” است که برای زبان فارسی نیز استاندارد شده است. این پرسشنامه دو کاربرد اصلی دارد: اولا با استفاده از آن میتوان تاثیر وزوز بر کیفیت زندگی فرد و شدت وزوز را بررسی نمود. ثانیا با اجراي آن قبل و پس از درمان وزوز میتوان از این مقیاس به عنوان نوعی ابزار روانسنجی در پایش تاثیرات درمان بر بهبود کیفیت زندگی فرد استفاده کرد. بنابراین انجام این پرسشنامه قبل از شروع هر نوع درمان خاصی در تعیین نوع درمان و نیز کنترل اثرات درمان توصیه می شود. در کلینیک شنوایی سنجی آوانا این پرسشنامه به همراه چند پرسشنامه مرتبط دیگر قبل از هر گونه اقدام درمانی تکمیل می شود.
مشاوره تخصصی وزوز گوش
مشاوره یک جزء اصلی در مدیریت وزوز است و می تواند به تنهایی یا در کنار سایر روش های موجود استفاده شود. هدف مشاوره این است که با ارائه اطلاعات به فرد کمک شود وزوز خود را درک کند، شرایط و سبک زندگی خود را نغییر دهد و عقاید غلط را اصلاح کند. جلسات مشاوره شامل ارائه اطلاعات تخصصی در مورد علت وزوز و عومل تشدید کننده آن، ارائه راهکارهایی جهت تغییر عادات غلط موثر بر وزوز و توانمند سازی افراد برای کمک به عادت پذیری به صدای وزوز است. در جلسات مشاوره تطبیق بهتر با پیامدهای احتمالی وزوز مانند استرس و هیجانات منفی، مشکلات خواب، مشکلات توجه و تمرکز، اختلال در زندگی فردی، شغلی و اجتماعی فرد حاصل می شود. در مشاوره فرد می آموزد صدای وزوز خود را به عنوان یک محرک بی اهمیت و خنثی طبقه بندی کند و با تفکر مثبت نسبت به وزوز، واکنش های احساسی منفی کمتری را تجربه کند. استفاده از شیوه های مدیریت استرس و کاهش استرس کلی فرد نیز بسیار کمک کننده می باشد.
توانبخشی وزوز با راهکارهای صدا درمانی
صدا درمانی انواع مختلفی دارد که ویژگی مشترک همه آنها استفاده از اصوات برای کاهش قدرت صدای وزوز است. در این روش ها از اصوات مختلف(عمومی یا سفارشی) برای سرکوب یا پوشش وزوز استفاده می شود.در برخی روش ها نیاز به استفاده از ابزار و وسایل خاصی می باشد( مانند وسایل مولد صدا که روی گوش قرار می گیرند) و در برخی روش ها لزوما از ابزارهای تخصصی و ویژه ای استفاده نمی شود و تنها هدفون و یک دستگاه پخش صوتی نیاز است. مولدهای صوتی وسایل کوچکی هستند که اصواتی شبیه امواج دریا، رودخانه، آبشار، باران یا انواع نویزها تولید می کنند و هدف آنها آرامش دادن و کاهش درک صدای وزوز است. مولدهای صوتی سفارشی شبیه سمعک های مرسوم هستند و پشت گوش قرار می گیرند. در برخی روش ها اصوات بصورت سفارشی و متناسب با ویژگی های شنوایی و وزوز فرد ساخته شده و برای هر فرد بطور مجزا تجویز می شوند. اصوات می توانند باعث سرکوب نسبی وزوز و تغییر صدای وزوز شوند یا حتی می توانند باعث سرکوب کامل وزوز و حذف کامل آن شوند. راهکارهای صدا درمانی چون باعث کاهش توجه و کشف وزوز می شوند فرایند عادت پذیری به صدای وزوز را تسهیل می کنند. انواع مختلف روش های صدا درمانی با دقیق ترین و مستندترین متدهای روز دنیا در کلینیک شنوایی سنجی آوانا ارائه می شود.
توانبخشی وزوز گوش با سمعک
کم شنوایی و وزوز با هم ارتباط دارند و اغلب مبتلایان وزوز، درجاتی از افت شنوایی را نیز تجربه می کنند. در تمام گایدلاین های مدیریت وزوز در سطح دنیا به شدت توصیه شده است که فردی که همزمان کم شنوایی و وزوز را تجربه می کند از سمعک استفاده کند. بویژه اینکه اغلب سمعک های امروزی دارای مولد صوتی برای پوشش وزوز نیز هستند و علاوه بر تقویت اصوات برای جبران کم شنوایی، اصوات مختلفی برای پوشش یا کاهش وزوز نیز ارائه می کنند. هدف اولیه سمعک بهبود شنوایی و کیفیت روابط اجتماعی و هدف ثانویه آن غنی سازی صوتی محیط در طول روز و تسهیل عادت پذیری طولانی مدت به وزوز است. سکوت باعث بلندتر شنیده شدن وزوز می شود ولی سمعک با تقویت صداهای محیطی زمینه و حذف سکوت، باعث کاهش درک بلندی وزوز می شود.
آیا تمام افرادی که وزوز گوش را تجربه می کنند نیاز به مداخله بالینی دارند؟
مطالعات نشان می دهند ۸۰ % افرادی که تجربه وزوز مزمن دارند نیازی به مداخله بالینی و تخصصی ندارند و به وزوز خود عادت کرده اند یا نسبت به آن تطبیق پیدا کرده اند. برای ۲۰% باقیمانده که از وزوز خود به شدت رنج می برند و کیفیت زندگی آنها از وزوز متأثر شده است(برای مثال مشکلاتی در خواب، تمرکز، زندگی اجتماعی و شغلی خود پیدا کرده اند) درجاتی از مداخله و انجام راهکارهای درمانی مختلف لازم است.
چگونه می توان به صدای وزوز گوش عادت کرد؟
عادت پذیری یکی از توانایی های مغز انسان است و یک نوع فرایند یادگیری عصبی محسوب می شود. در عادت پذیری مواجهه مکرر با یک محرک خاص، منجر به کاهش پاسخ به آن محرک می شود. اغلب افرادی که وزوز گوش دارند این توانایی را دارند که به وزوز خود عادت کنند. برای عادت پذیری بهتر به صدای وزوز، باید این صدا برای فرد به یک سیگنال خنثی و بی معنا تبدیل شود یعنی هیچگونه واکنش های احساسی منفی و هیجانی و تفکرات منفی نسبت به صدای وزوز وجود نداشته باشد. به بیان دیگر، باید یک طبقه بندی مجدد (بازآموزی) برای وزوز در ذهن شکل داد که همانند صدای فن کامپیوتر یا موتور یخچال که به راحتی به شنیدن آنها عادت می کنیم و صدای آنها آزاردهنده نیست، به وزوز گوش خود هم عادت کنیم. برای تسهیل عادت پذیری به صدای وزوز، استفاده از تکنیک های صدادرمانی و مشاوره در کنار یکدیگر توصیه می شود
چرا اغلب افراد تصور می کنند وزوز گوش، علت اصلی کم شنوایی آنها می باشد؟
بسیاری از فرادی که از وزوز گوش رنج می برند همزمان دچار درجاتی از کم شنوایی نیز هستند. از نظر اغلب بیماران، وزوز علت اصلی مشکل شنوایی آنها در نظر گرفته می شود. علت آن این است که وزوز بصورت دائمی قابل درک است ولی کم شنوایی فقط در شرایط خاص و موقعیت های شنیداری پر چالش محسوس و مشکل ساز است. ادیومتری این افراد اغلب مشکلات شنوایی در منطقه فرکانس های بالا نشان می دهد که این نوع افت تنها مشکلاتی را در زمینه درک گفتار در محیط های شلوغ ایجاد می کند. باید به بیمار آگاهی و مشاوره داد که هر مشکل شنوایی که تجربه می کند، ناشی از کاهش حساسیت شنوایی او می باشد و وزوز پیامد این کاهش شنوایی و ناشی از آن است ولی علت آن نیست. همچنین منفعت ثانویه این کم شنوایی می تواند این باشد که آگاهی کمتری از وجود وزوز پیدا می کنید.
[…] مقاله مرتبط : دلایل وزوز کردن گوش را بدانیم […]
[…] مقاله مرتبط : وزوز گوش از چیست ؟ […]
[…] مقاله مرتبط : وزوز گوش از چیست ؟ […]